فهرست مطالب
شک مقامات اروپایی به اعتماد به فدرال رزرو در دوره ترامپ
بر اساس گزارشی اختصاصی از رویترز، برخی از مقامات ارشد بانک‌های مرکزی و نهادهای نظارتی اروپا، نسبت به توانایی ادامه اتکای خود به فدرال رزرو ایالات متحده برای تأمین دلار در مواقع بحران مالی، ابراز تردید کرده‌اند.
شش منبع آگاه به رویترز گفته‌اند که هرچند احتمال عدم اجرای تعهدات توسط فدرال رزرو را بسیار بعید می‌دانند، اما به‌دلیل نگرانی‌های ناشی از سیاست‌های دولت ترامپ، بحث‌هایی غیررسمی درباره سناریوهای احتمالی مطرح شده است.
این منابع اعلام کردند که اگرچه بانک مرکزی آمریکا تاکنون هیچ نشانه‌ای از عقب‌نشینی از تعهدات خود نشان نداده، اما برخی مقامات اروپایی به‌دنبال راه‌هایی برای جایگزینی احتمالی این پشتوانه دلاری هستند.
سیاست‌های ترامپ و افزایش نگرانی اروپا
نگرانی‌ها از آنجا ناشی می‌شود که ترامپ در دوره جدید ریاست‌جمهوری خود، بار دیگر سیاست‌هایی در پیش گرفته که با سنت‌های پیشین آمریکا متفاوت است.
او در چند مورد، مواضعی همسو با روسیه در قبال اوکراین اتخاذ کرده، به تعهدات امنیتی آمریکا نسبت به اروپا تردید وارد کرده و بر کشورهای متحد، تعرفه‌های اقتصادی اعمال کرده است.
در برخی محافل اروپایی که به تحلیل ریسک سیستم مالی می‌پردازند، سناریوهایی بررسی شده‌اند که در آن دولت آمریکا ممکن است فدرال رزرو را تحت فشار قرار دهد تا دسترسی به دلار را در شرایط بحرانی محدود کند.
گزینه‌های جایگزین برای اروپا؟ فعلاً هیچ
دو منبع گفته‌اند که این گفت‌وگوها به بررسی این موضوع پرداخته‌اند که آیا می‌توان جایگزینی برای فدرال رزرو یافت یا خیر. نتیجه این بحث‌ها روشن بوده: هیچ جایگزین مؤثری برای فدرال رزرو وجود ندارد.
منابع خبری شامل مقامات ارشد بانک مرکزی اروپا و ناظران مالی اتحادیه اروپا بوده‌اند. آن‌ها به دلیل حساسیت موضوع، خواستار ناشناس‌ماندن شده‌اند.
فدرال رزرو و بانک مرکزی اروپا از اظهارنظر رسمی درباره این گزارش خودداری کرده‌اند و کاخ سفید نیز پاسخی نداده است.
استقلال فدرال رزرو و نگرانی از فشارهای سیاسی
فدرال رزرو نهادی مستقل است و به کنگره آمریکا پاسخ‌گو است. این بانک همواره نقش مهمی در مقابله با بحران‌های مالی بین‌المللی ایفا کرده و خطوط تأمین نقدینگی دلار را به‌عنوان سد اول برای جلوگیری از سرایت بحران به آمریکا حفظ کرده است.
با این حال، چهار منبع گفته‌اند که برخی مقامات اروپایی احتمال می‌دهند دولت ترامپ در آینده فشار بیشتری بر این بانک وارد کند و این موضوع، اعتماد به پشتوانه دلاری را متزلزل می‌سازد.
مثال نجات سوئیس و Credit Suisse در ۲۰۲۳
در بحران سال ۲۰۲۳، فدرال رزرو ده‌ها میلیارد دلار در اختیار بانک مرکزی سوئیس قرار داد تا نیاز نقدی مشتریان بانک Credit Suisse تأمین شود. در حالی که آن بانک در نهایت نجات داده شد، این تأمین نقدینگی از سوی فدرال رزرو از فروپاشی احتمالی بازار مالی جهانی جلوگیری کرد.
نگرانی‌های بسیار بعید اما جدی
به گفته پنج مقام ارشد بانک مرکزی منطقه یورو، احتمال واقعی اینکه فدرال رزرو تأمین مالی را متوقف کند، بسیار بعید است. زیرا چنین اقدامی نه تنها ثبات مالی جهانی را تهدید می‌کند، بلکه به خود اقتصاد آمریکا نیز آسیب وارد می‌سازد، ارزش دلار را تضعیف و تقاضا برای اوراق قرضه دولت آمریکا را کاهش خواهد داد.
با این حال، در دوره‌ای که همکاری‌های بین‌المللی به‌ویژه از سوی دولت آمریکا کمرنگ شده، چنین بحث‌هایی برای اروپا بخشی از ارزیابی جامع ریسک‌های سیستم مالی و وابستگی به دلار است.
تاثیر این خبر بر بازارهای مالی
انتشار خبر گفت‌وگوهای غیررسمی مقامات اروپایی درباره احتمال کاهش اتکاپذیری به فدرال رزرو آمریکا برای تأمین دلار در زمان بحران، پیامدهای مهمی برای بازارهای مالی بین‌المللی دارد. اگرچه این نگرانی‌ها فعلاً در حد سناریوسازی است و احتمال عملی شدن آن‌ها بسیار کم ارزیابی شده، طرح چنین احتمالی در سطح بالا، یک سیگنال مهم از تغییر فضای اعتماد جهانی نسبت به سیاست‌های پولی آمریکا است.
در ادامه، مهم‌ترین تأثیرات این خبر را بررسی می‌کنیم:
۱. بازار ارز – دلار آمریکا (USD)
📉 کاهش تدریجی اعتماد جهانی به دلار
- این خبر می‌تواند نگرانی‌هایی درباره آینده نقش دلار به‌عنوان ارز ذخیره جهانی ایجاد کند.
- اگر دولت آمریکا در آینده سیاست‌های انزواگرایانه‌تری اتخاذ کند یا فدرال رزرو نتواند مستقل عمل کند، کشورها ممکن است به سمت تنوع‌سازی ذخایر ارزی (de-dollarization) حرکت کنند.
📊 واکنش کوتاه‌مدت خفیف، ولی اثرگذاری بلندمدت محتمل است
- احتمال ندارد بازار ارز واکنش ناگهانی به این خبر نشان دهد، اما در میان‌مدت ممکن است باعث تقویت یورو، یوان یا طلا در برابر دلار شود.
۲. بازار اوراق قرضه آمریکا (U.S. Treasuries)
📉 افزایش ریسک کاهش تقاضا برای اوراق خزانه
- اگر کشورهای بزرگ مانند اعضای منطقه یورو اعتماد خود به پشتیبانی فدرال رزرو را از دست بدهند، ممکن است ذخایر دلاری خود را کاهش داده و خرید اوراق قرضه خزانه را محدود کنند.
- این موضوع می‌تواند باعث افزایش نرخ بهره اوراق خزانه و افزایش هزینه تأمین مالی برای دولت آمریکا شود.
۳. بازار طلا و دارایی‌های امن (Safe Havens)
📈 افزایش تقاضا برای طلا
- طلا به‌عنوان جایگزینی برای دلار در زمان افزایش ریسک ژئوپلیتیکی و بی‌اعتمادی به سیاست‌های پولی آمریکا تقویت می‌شود.
- اگر این نگرانی‌ها تداوم یابد، قیمت طلا می‌تواند رشد کند.
📈 احتمال رشد تقاضا برای بیت‌کوین و سایر رمزارزها
- برخی سرمایه‌گذاران ممکن است برای حفظ ارزش سرمایه خود در برابر ریسک‌های سیستمیک، به سمت دارایی‌های غیرمتمرکز مانند بیت‌کوین بروند.
۴. بازار سهام اروپا و آمریکا
📉 فشار روانی بر بازارهای سهام اروپا
- بانک‌های بزرگ اروپایی که در بحران‌ها به تأمین نقدینگی دلاری وابسته‌اند (مانند BNP، Deutsche Bank، ING)، ممکن است با فشار فروش روبه‌رو شوند.
📉 افزایش ریسک ژئوپلیتیکی برای بازار سهام آمریکا
- هرگونه تضعیف جایگاه بین‌المللی دلار و نگرانی از روابط فراآتلانتیک می‌تواند احساس نااطمینانی را در بازار وال‌استریت تقویت کند.
۵. روابط ژئوپلیتیکی و اقتصاد جهانی
⚠️ افزایش ریسک شکاف در همکاری‌های اقتصادی آمریکا و اروپا
- اروپا ممکن است برای کاهش وابستگی خود به فدرال رزرو، به دنبال افزایش نقش یورو در تجارت جهانی، توسعه سیستم‌های مالی جایگزین یا افزایش تعامل با بلوک‌هایی مانند BRICS باشد.
📉 ضعف در اعتماد جهانی به ثبات مالی آمریکا
- در صورت تداوم چنین گفت‌وگوهایی، احتمال تغییر در سیاست‌های ذخیره‌سازی ارزی بانک‌های مرکزی جهان وجود دارد.
✅ جمع‌بندی نهایی:
- در کوتاه‌مدت: بازارها ممکن است واکنش شدیدی نشان ندهند، چون هنوز اقدامی رسمی از سوی فدرال رزرو یا دولت آمریکا رخ نداده است.
- در میان‌مدت و بلندمدت: اگر بی‌اعتمادی به سیاست‌های اقتصادی آمریکا در دوره ترامپ افزایش یابد، این می‌تواند باعث کاهش تقاضا برای دلار و اوراق خزانه آمریکا، رشد طلا و دارایی‌های امن، و افزایش تلاش کشورها برای ایجاد نظام مالی مستقل‌تر از آمریکا شود.
- در سطح ژئوپلیتیک: این خبر نشان‌دهنده تغییر آرام در نگاه اروپا به نقش آمریکا در مدیریت بحران‌های مالی جهانی است، که پیامدهای بسیار گسترده‌تری در آینده خواهد داشت.
