فهرست مطالب
دولت ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ در روز چهارشنبه قصد دارد گستردهترین محدودیتهای تجاری یک قرن اخیر را معرفی کند؛ اقدامی که میتواند نظم تجارت جهانی پس از جنگ جهانی دوم را برهم زده و ریسکهای اقتصادی غیرقابل پیشبینی به همراه داشته باشد.
قرار است ترامپ در مراسمی در ساعت ۴ بعدازظهر به وقت واشنگتن در باغ رز کاخ سفید، تعرفههای موسوم به “متقابل” را اعلام کند. هنوز جزئیات نهایی از میزان و دامنه این تعرفهها مشخص نیست و همین موضوع، فعالان اقتصادی را در شرایطی از سردرگمی قرار داده است.
هدف اصلی این تعرفهها چیست؟
طبق گفته دولت ترامپ، این اقدامات به دنبال ایجاد تعادل تجاری با کشورهایی است که بر کالاهای آمریکایی تعرفههای بالا وضع کردهاند. این کشورها شامل اتحادیه اروپا، مکزیک، کانادا، ژاپن، کرهجنوبی، ویتنام، هند و البته چین هستند.
آثار احتمالی بر اقتصاد جهانی
طبق تحلیل بلومبرگ اکونومیکس، اعمال کامل این طرح میتواند میانگین نرخ تعرفههای آمریکا را تا ۲۸ درصد افزایش داده، رشد اقتصادی این کشور را تا ۴ درصد کاهش دهد و نرخ تورم را حدود ۲.۵ درصد بالا ببرد.
بازارها چه واکنشی نشان دادهاند؟
شاخص S&P 500 در سهماهه اول ۲۰۲۵، ۴.۶٪ کاهش یافته و نزدک بیش از ۱۰٪ افت داشته است. این در حالی است که اوراق قرضه خزانهداری آمریکا حدود ۳٪ رشد کردهاند و طلا به بالاترین قیمت تاریخی خود رسیده است.
پاسخ کشورهای دیگر چیست؟
چین، اتحادیه اروپا و کانادا تاکنون بهصورت محدود پاسخ دادهاند، ولی احتمال واکنشهای تلافیجویانه گستردهتر وجود دارد. برخی کشورها مانند ویتنام نیز برای حفظ روابط تجاری، اقدام به کاهش تعرفهها و افزایش واردات از آمریکا کردهاند.
نگرانی از رکود تورمی
کارشناسان اقتصادی هشدار دادهاند که این اقدامات ممکن است منجر به تکرار سناریوی رکود تورمی دهه ۱۹۷۰ شود؛ دورهای که رشد اقتصادی پایین و تورم بالا زندگی بسیاری از مردم آمریکا را دشوار کرده بود.
واکنش کسبوکارها و تحلیلگران
بسیاری از شرکتهای آمریکایی نگران افزایش هزینهها و کاهش حاشیه سود خود هستند. برخی از تولیدکنندگان خارجی نیز به دنبال انتقال بخشی از خطوط تولید خود به آمریکا هستند تا از تعرفهها اجتناب کنند.
جمعبندی
اجرای این طرحها بدون شفافیت کامل، ریسکهای بالایی برای اقتصاد آمریکا و شرکای تجاری آن ایجاد کرده و به نظر میرسد تجارت جهانی وارد دورهای پرنوسان شده است.